Người ta thường nói trên đời có 4 cái ngu, làm mai, lãnh nợ, gác cu, cầm chầu. Mấy cái ngu khác thì không biết thực hư thế nào. Còn cái ngu thứ ba thì tôi đã trãi qua.
Xin nói ngay, gác cu tức là đi bẩy cu (chim cu gáy) hay gọi là đánh cu. Chim cu gáy có nhiều loại, nhưng loại thông thường người ta nuôi để đánh là loại chim gáy có tên tiếng anh là dove spotted và tên khoa học là Streptopelia chinensis. Nó thuộc loài bồ câu nhưng nhỏ hơn rất nhiều, thường sống ở vùng nhiệt đới nam châu á như Trung quốc, Ấn độ, Sri Lanca, Việt nam...Thôi thì nó sống đâu mặc nó, cái quan trong là gác cu nó thế nào mà nhiều người chấp nhận "ngu" với nó vậy?
Thường thì ở Việt nam, nếu ở thôn quê ít nhất một lần mọi người đã nghe tiếng cu gáy. Người bình thường thì nghe tiềng gáy con nào cũng như con nào. Nhưng người "trong nghề" thì hoàn toàn khác. Có con gáy giọng thổ, con gáy giọng kim, rồi thổ đòng , thổ sấm...Rồi con thì gáy 1 hậu, con thì 2 hậu thâm chí có con gáy 3 hậu và có con không có hậu, nhưng 2 loài sau cùng rất hiếm. Gáy như vậy là sau là 1 hậu, cục cu cu...cù. Còn 2 hậu sẽ là cục cu cu...cù...cù. Chim gáy đá nhau hoặc là tranh gianh chim mái hoạc tranh gianh lãnh thổ. Thường 2 con đứng ở hai gốc cây khác nhau cùng thi nhau tiếng gáy.  Chim mái chỉ đứng lắng nghe và theo dõi. Hai bên trổ hết tài nghệ ra, nào là chiêu, nào là thúc, nào là gù nào là dặm... Bên nào chịu hổng nỗi coi như thua cuộc và sẽ bay đi. Nếu sau khi đã hết ngón nghề mà vẫn bất phân thắng bại thì mới sử dụng tới chân tay và miệng nữa. Cả 2 lao vào nhau thể hiện sức mạnh một bên mà bảo vệ tình yêu còn một bên là chiếm đoạt người yêu bên nào cũng có động lực để chiến đấu hết mình. Nó dùng cách quật vào nhau, dùng mỏ mổ nhau, dùng chân kẹp nhau và còn nhiều độc chiêu khác như dã đò bay đi khi thấy địch thủ thừa thắng đuổi theo, nó sẽ quật ngược trở lại, gọi là đòn hồi mã thương đó! Nhìn 2 con chim gáy đánh nhau còn sướng hơn đá gà nhiều nhiều lắm cơ. Nếu gặp chúng đá nhau dưới lúc trời mưa thì đơi khi nó đá say, lông nó sẽ ướt bởi nước mưa và khi đó ta có thể bắt luôn cả 2 con đem về...nấu cháo nếu không phải dân chơi cu. Còn gặp dân nhà nghề thì khỏi phải nói, chỉ xem thôi đã thay sướng rồi huống chi là tóm được chúng. Có khi được vàng còn không sướng bằng nữa.
Kể cũng lạ hễ con trống mới mà thắng con trống cũ thì con trống cũ lập tức bay đi nơi khác và con mái lại theo con trống mới, cái này không giống người lắm nhỉ? Gặp con trống mà vì lý do nào đó mà chim mái nó không còn thì không đến nỗi khó bảo vệ hạnh phúc nếu con trống gan da và khỏe một chút. Chứ gặp con "cu một" thì xui cho hạnh phúc nhà em rồi đó, nó chiến đấu đến hơi thở cuối cùng, với lại nó còn non nên rất khỏe nữa, chim non háu đá là vậy đó!

Mãi kể chuyện cu đá nhau quên cả chuyện gác cu luôn.

Xem một video clip minh họa của một bạn có nick là cuccru post trên youtube

Trước hết muốn gác cu thì phải nuôi được một con cu mồi. Chuyên này không dễ chút nào. Thường thì cu trưởng thành (loại mình đánh về, chứ không phải từ chim con nuôi lên), phải nuôi ít nhất là 1 năm có khi 2 có khi 3-4 năm nó mới nổi, nghĩa là nó bắt đầu gáy trả lại chim ngoài. Nhưng coi chừng, nếu đem đi đánh ngay có khi gặp con ngoài dữ quá là "lặn" luôn, phải cho nó tập dần, nghĩa là phải chơi với con hiền hiền trước để nó tự tin cái đã. Sau khi đánh được con đầu tiên nó mới thực sự thành mồi. Kiếm được con cu mồi hay khó lắm, nhiều con hay lên tới mấy cây vàng nhưng thường dân chơi cu nghề thì bao nhiêu cũng không bán. Tôi biết có con đổi một chiếc xe dream Thái mà họ không đổi.
Con mồi hay phải là con mồi phải dạy sào, nghĩa là treo đâu gáy đó, treo lên là gáy ngay, không được sợ cu ngoài, phải biết lúc cương lúc nhu. Lúc nào cần thì thúc, lúc nào thì gù, lúc trầm, lúc bổng, lúc khoan thai lúc dồn dập...

Mỗi người có một thú vui, người mê câu cá, kẻ mê chim, người mê cây cảnh, kẻ mê săn bắn...chưa kể những người mê cá độ. Tôi có một đam mê đó là thú nuôi cu gáy. Những ngày xa quê bỏ lại những con chim cu mồi ở lại quê hương, lòng hồi hộp chờ một ngày trở về nghĩ rằng khi đó những con cu gáy chắc là đã thành những con mồi tuyệt vời. Thế nhưng sau ba tháng gầy dựng cơ đồ từ ngày ở New Delhi về, tài sản chỉ có 2 con chim gáy, cả hai chưa thành cu mồi thì tôi đã lại dứt áo ra đi.

Những khi gọi điện thoại về cho vợ, những lời hỏi thăm thật là ngồ ngộ "Con cu anh thế nào rồi em" , "con cu anh tối nào cũng gáy om sòm không cho hàng xóm ngủ". Thế mà khi mọi thứ đang trôi đi thì đùng một cái cúm gà, cúm chim, cả hai con cu gáy đều về chầu diêm vương. Một cảm giác tiếc, nhớ, thương tràn trề.

Những chiều nghe tiếng chimcu gáy lòng bồn chồn nhớ quê, tưởng rằng ở Mỹ không ai nuôi cu gáy, ai ngờ một ngày vào mạng nhờ ông google, được ông chỉ tới mấy địa chỉ, có nơi đáng tin cậy thì giá quá cao, một cặp tới 380 đô mà phải chờ tới 4 tuần mới có. Thì ra cu gáy nó đắt thế, thử hỏi tại sao nó đắt và đây là câu trả lời. Hồi trước cu gáy thường nhập từ Philippine và các nước châu á nhưng từ ngày bị dịch cúm chim từ Châu á thì họ cấm nhập. Chỉ có giống chim cu gáy tên là spotted dove là hiếm vì nó ít sống ở Mỹ. Ở Việt nam cũng có nhiều loại khác nhau nhưng mọi người chỉ thích loại cu cườm này (spotted dove) mà thôi.

Lang thang khắp nơi trên nét thế rồi cũng tìm ra một đôi 300$, nhờ một chị bạn ở Florida xem coi địa chỉ đó có chính xác không hay là địa chỉ ma, lừa đảo...vì ông bán chim chỉ lấy tiền money order mà không lấy bất cứ hình thức thanh toán nào khác như personal check hay paypal. Thế rồi chị H cho hay chị có nhờ bạn chị gần đó ghé xem thế nào vì nhà chị tới đó hơn 4 tiếng lái xe. Kết quả chị cho hay:

Dưới đây là email của nhà thơ Dương Quân ở Tampa, người mà chị H hỏi việc mua chim gáy dùm T, Chị H thấy không ổn rồi T ...